Τετάρτη 7 Οκτωβρίου 2009

Πόσο ρηξικέλευθος θα είναι ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου;



Ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός έλαμπε από χαρά. Το βράδυ της μεγάλης νίκης απηύθυνε το καθιερωμένο διάγγελμα: «Eλληνίδες Eλληνες, σήμερα με την ψήφο σας επισφραγίσατε την καθαρή αξίωσή σας για πολιτική αλλαγή. Για μια νέα πολιτική στη νέα εποχή που ζούμε. Σήμερα δώσατε σαφή εντολή. Nα πάμε όλες και όλοι μαζί μπροστά. Nα ανταποκριθούμε στις προσδοκίες κάθε Eλληνίδας, κάθε Eλληνα. Nα φανούμε αντάξιοι της εμπιστοσύνης τους». Μίλησε με πάθος για την ανάγκη για ένα διαφορετικό κράτος: «ένα κράτος με πιο ανθρώπινο πρόσωπο που θα λειτουργεί με διαφάνεια και αποτελεσματικότητα». Έχοντας συναίσθηση του νήματος που επί τρεις χιλιάδες χρόνια τον συνδέει με την αρχαία Αθήνα, διατράνωσε υπερήφανα την πίστη του στα ανθρωπιστικά ιδεώδη που υποστυλώνουν τη δημοκρατία: η κυβέρνησή του, είπε, «θα αγωνισθεί για να φέρουμε την πολιτική στο επίκεντρο, τον άνθρωπο και τις ανάγκες του στο κέντρο της πολιτικής». Ο Περικλής δεν θα μπορούσε να το θέσει καλύτερα. Γνωρίζοντας ότι τα λόγια αποκτούν σημασία μόνο όταν εκφέρονται με αυθεντικότητα, διαβεβαίωσε τον ελληνικό λαό σε πρώτο πρόσωπο: «βρίσκομαι στην πολιτική για να προσφέρω. Tώρα που η βούλησή σας έχει εκφραστεί αισθάνομαι την υποχρέωση να επαναλάβω μια προσωπική μου δέσμευση. Nα δώσω όλες μου τις δυνάμεις για να ανταποκριθώ στην εμπιστοσύνη σας. Nα τηρήσω κάθε κεφάλαιο της συμφωνίας που συνυπογράψαμε. Nα θέσουμε αμέσως σε εφαρμογή το κυβερνητικό μας πρόγραμμα».
Ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός λάμπει από χαρά, γελάνε και τα μουστάκια του. Το βράδυ της μεγάλης νίκης απηύθυνε το καθιερωμένο διάγγελμα: «Ελληνίδες, Έλληνες, είναι μεγάλη η συγκίνηση, είναι μεγάλη η τιμή που αισθάνομαι για την εμπιστοσύνη και την εντολή του ελληνικού λαού. Εντολή να γυρίσουμε μαζί σελίδα. […] Σήμερα αλλάζουμε πορεία για την Ελλάδα και τη ζωή όλων μας. Από σήμερα ξεκινάμε μαζί μια μεγάλη εθνική προσπάθεια. Να βάλουμε τη χώρα ξανά σε πορεία ανάτασης, προόδου, δημιουργίας. […] Στη νέα αυτή πορεία μοναδική μας πυξίδα, μοναδικός γνώμονας για κάθε μας απόφαση, για κάθε μας πράξη, είναι ο πολίτης. […] Δεσμεύομαι να καταβάλω όλες μου τις δυνάμεις, ώστε να ξαναπιστέψουν όλοι οι Έλληνες ότι μπορούμε».
Ο πρώτος πρωθυπουργός κυβέρνησε για έξι περίπου χρόνια. Τις «δεσμεύσεις» του τις είδαμε, την «προσφορά» του την κρίναμε. Αποχωρεί σκυφτός μέσα σε κραυγές θυμού και αγανάκτησης για τα πεπραγμένα του. Ο δεύτερος πρωθυπουργός μόλις εξελέγη. Την προσφορά του θα τη δούμε, τις δεσμεύσεις του θα τις παρακολουθήσαμε. Η εκλογή και των δύο χαιρετίστηκε ως «σημαντική πολιτική αλλαγή». Ανατρέξτε στις εφημερίδες και θα δείτε τις εντυπωσιακές ομοιότητες: ένα κόμμα εξουσίας διαδέχεται ένα άλλο, το οποίο έχει απαξιωθεί ηθικοπολιτικά• νέος πρωθυπουργός αναλαμβάνει το πηδάλιο της χώρας• ελπίδες αναπτερώνονται• εκκλήσεις για μια κοινή πορεία με τους πολίτες διατυπώνονται («πάμε μαζί»). Μια «νέα αρχή» δείχνει να είναι εφικτή.
Όσοι παρακολουθούσαν αμερόληπτα τον πρώτο πρωθυπουργό, όταν αυτός βρισκόταν στην αντιπολίτευση, διέβλεπαν ότι οι «δεσμεύσεις» του ήταν κενή ρητορική. Ο λόγος του ήταν «παλαιός», η αντιπολίτευσή του κλασικά ελλαδική: λαϊκιστική, καιροσκοπική, άμετρη, πολωτική, μικρόψυχη, μη προγραμματική. Από μια τέτοια αντιπολίτευση γιατί να προέκυπτε μια καλή κυβέρνηση;
Όσοι παρακολουθούσαν απροκατάληπτα τον σημερινό νεοεκλεγέντα πρωθυπουργό στην μέχρι τώρα αντιπολιτευτική του τακτική δικαιούνται να δυσπιστούν στην υψιπετή ρητορική του – την άκουσαν και πριν από έξι χρόνια. Το κρίσιμο ερώτημα είναι: πως θα κυβερνήσει; Ένας οδηγός είναι να δούμε πως αντιπολιτεύτηκε τον απελθόντα πρωθυπουργό. Τα μοτίβα παρελθούσας συμπεριφοράς προοιωνίζονται πως θα κυβερνήσει στο μέλλον.
Ο Παπανδρέου είναι αναμφίβολα ένας κοσμοπολίτης πολιτικός. Είναι στο στοιχείο του όταν βρίσκεται σε διεθνή φόρουμ με ομολόγους του. Τον ενδιαφέρουν τα ρεύματα ιδεών στο σύγχρονο κόσμο. Έχοντας ζήσει για χρόνια στην Αμερική, τον Καναδά και τη Σουηδία γνωρίζει πως λειτουργούν οι ευνομούμενες κοινωνίες, πως παράγεται η καινοτομία, πως λειτουργεί η οικονομία της αγοράς και το κοινωνικό κράτος, πως διασφαλίζονται οι ελευθερίες των πολιτών και πως λειτουργούν τα απαραίτητα θεσμικά αντίβαρα σε μια δημοκρατία. Ο Παπανδρέου έχει και φιλελεύθερα και κοινωνινιστικά ένστικτα. Το μεγάλο του πρόβλημα είναι ότι δεν μπορεί να τα μεταποιήσει σε ρεαλιστική στρατηγική ρήξεων και μεταρρυθμίσεων.
Όταν πιέζεται, ο λόγος του τείνει να παλινδρομεί σε έναν στερεοτυπικά παλαιοπασοκικό (ανδρεοπαπανδρεϊκό) λόγο. Δεν φαίνεται να διαθέτει τη σιγουριά των όποιων νεωτερικών πεποιθήσεών του: να τις υπερασπίσει με σθένος, ωθώντας έτσι το κόμμα του σε νέους δρόμους. Εκπέμπει όλα τα πολιτικώς ορθά για έναν κεντροαριστερό μηνύματα («κοινωνική αλληλεγγύη», «δικαιοσύνη», «πράσινη ανάπτυξη», «συμμετοχή», κλπ), αλλά δεν τα μετουσιώνει σε ρεαλιστικές στρατηγικές στα ελλαδικά συμφραζόμενα. Περισσότερο ηχούν σαν ξεκρέμαστα συνθήματα και λιγότερο σαν επεξεργασμένες πολιτικές. Ιδού μερικά παραδείγματα.
Τη συνεργασία του με προβεβλημένους πολιτικούς του φιλελεύθερου χώρου το 2004 ουδέποτε την είδε με στρατηγικούς όρους – δεν την εξήγησε, δεν την ενέταξε σε κάποιο ευρύτερο πρόταγμα φιλελεύθερης (έναντι της κρατικιστικής) σοσιαλδημοκρατίας, αν κάτι τέτοιο τον ενδιέφερε πραγματικά. Όπως απέδειξε και με τη συμπερίληψη συγκεκριμένων ατόμων σε ψηφοδέλτια κατά καιρούς, ρέπει σε μια «επικοινωνιακή» αντίληψη της πολιτικής, συγχέοντας τον ουσιαστικό συμβολισμό με την αβαθή «επικοινωνία».
Αντιτάχθηκε στις ελάχιστες εκσυγχρονιστικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης Καραμανλή, υιοθετώντας το κλασικό ελλαδικό αντιπολιτευτικό πρότυπο της καιροσκοπικής-πολωτικής αντιπαράθεσης. Αντέδρασε στην κατάργηση της μονιμότητας των νεοπροσλαμβανομένων στον ΟΤΕ, και στην πώληση της Εμπορικής, του ΟΤΕ και της Ολυμπιακής, τη στιγμή μάλιστα που οι πρωτοβουλίες για την ιδιωτικοποίηση αυτών των οργανισμών ξεκίνησαν από την κυβέρνηση Σημίτη. Υιοθέτησε έναν στείρο αντιπολιτευτικό λόγο, πολιτικοποιώντας αποφάσεις των ΔΕΚΟ, όπως η εξαγορά Τουρκικής τράπεζας από την Εθνική. Οπισθοχώρησε βροντοδώς από τη θέση του για την αναθεώρηση του άρθρου 16, αναφορικά με τη δυνατότητα δημιουργίας μη κρατικών πανεπιστημίων, όταν συνάντησε έντονες αντιδράσεις από το κρατικιστικό ΠΑΣΟΚ. Σε μια ενδιαφέρουσα (όσο και απογοητευτική) αντιστροφή ρόλων, αντιπολιτεύτηκε τον Καραμανλή στην πιθανή επέκταση του «Καποδίστρια» - ένα μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που εισήγαγε με επιτυχία η κυβέρνηση Σημίτη.
Κοντολογίς, υπό την πίεση κατεστημένων συμφερόντων (προεξαρχόντων των συνδικαλιστικών) και παλαιοπασοκικών κρατικιστικών αντιλήψεων, ο Παπανδρέου αναπαρήγαγε το βασικό ελλαδικό μοντέλο πολιτικής αντιπαράθεσης, δεν το άλλαξε. Γιατί να πιστέψει κανείς ότι πράγματι θα αλλάξει τις βαθιές δομές που καθηλώνουν τη χώρα; Ότι δεν θα υποκύψει στις συνδικαλιστικές ολιγαρχίες που ταυτίζουν το συντεχνιακό συμφέρον των μελών τους με το συλλογικό συμφέρον; Ότι θα αναμετρηθεί με τους διαπλεκόμενους Έλληνες ολιγάρχες; Δεν μας προετοίμασε για κάτι τέτοιο. Προετοιμάστηκε ο ίδιος γι αυτό;
Μπορεί το μέλλον να είναι άδηλο, αλλά τα βασικά μοτίβα συμπεριφοράς που χαρακτηρίζουν έναν ηγέτη τείνουν να διαιωνίζονται. Αν είναι έτσι, όσοι ευελπιστούν ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου θα είναι αυθεντικά μεταρρυθμιστική ίσως απογοητευθούν. Φυσικά θα είναι καλύτερη από αυτή του προκατόχου του (δεν είναι και ιδιαίτερα δύσκολο!). Ασφαλώς θα κάνει μερικές αναγκαίες μεταρρυθμιστικές τομές (ακόμη κι ο Καραμανλής έκανε!). Ίσως όμως αποδειχθεί περισσότερο άτολμη απ’ ότι μας άφησε να καταλάβουμε στην επινίκια ομιλία του. Υπάρχουν πολλά ΠΑΣΟΚ στη συσκευασία του ενός, και ο πρωθυπουργός πιθανότατα θα είναι ο ισορροπιστής μεταξύ τους – ταιριάζει και στον ‘συναινετικό’ χαρακτήρα του. Τα λόγια τα μεγάλα που κατ’ έθιμο εκστομίζουν οι νεοεκλεγέντες πρωθυπουργοί, ίσως αποδειχθούν για μια ακόμη φορά ψεύτικα. Θα δούμε…

8 σχόλια:

Meropi είπε...

Θα φανεί πόσο τολμηρός θα είναι! Εδώ θα είμαστε να τον ταράξουμε στην κριτική.

yannidakis είπε...

προκειται για ενα συγχρονο εγχειρημα διχως προηγουμενο. Αυτο πρεπει να το αναγνωρισουμε, οπως πρεπει να (του) αναγνωρισουμε τη διαθεση και τον ενθουσιασμο για ριζικες αλλαγες σε προσωπα, πολιτικες και δραστηριοτητες. Μολις σημερα αναφερθηκα στο yannidakis live για τον τροπο που εκλαμβανω τη νεα αυτη κυβερνηση. Δεν ειναι θεμα ανοχης -οπως ειπε- ειναι ζητημα συμμετοχης απο ολους. Εμεις ειμαστε ετοιμοι για μια νεα διακυβερνηση; Ετοιμοι να βοηθησουμε αλλαζοντας τη μιζερο-φιλοσοφια μας; Το ευχομαι :[

ΔΕΥΚΑΛΙΩΝ είπε...

Tα συμπερασματα εχουν βγει για το συνολο των κοινοβουλευτικων κομματων, καμια αυταπατη καμια περιοδο χαριτος στους συνειδητους καταστροφεις της χωρας

Odyssey είπε...

Οι επιφυλάξεις είναι απολύτως θεμιτές. Οι εκτιμήσεις και οι προβλέψεις για αποτυχία, επίσης.
Δεν μπορώ, όμως, να κατανοήσω τι νόημα έχει η κριτική, που στηρίζεται στο δίπολο κρατισμός- νεοφιλελευθερισμός.
Αυτή η τόσο απαξιωμένη φιλολογία διατηρείται, για να αναπαράγει ψεύτικες αντιθέσεις και στην πράξη να διατηρεί το κομματικό σύστημα που στηρίζει την ελληνική και παγκόσμια ολιγαρχία.
Ώστε το "πρόβλημα" είναι "κρατισμός ή αγορά";
Όταν ο "κρατισμός" χρησιμοποιείται για να χρηματοδοτηθούν "οι πολύ μεγάλες για να κλείσουν" τράπεζες είναι καλός;
Είναι προφανές, ότι η επιχειρηματολογία σας πάσχει σε αυτό το σημείο.
Η αντίθεση "κρατισμός ή αγορά" είναι ψεύτικη. Το κράτος και η αγορά δομούνται σύμφωνα με τις επιθυμίες και τις ανάγκες μιας παγκόσμιας οικονομικής ολιγαρχίας.
Αυτής της ίδιας που τίναξε την παγκόσμια οικονομία με τα παιχνίδια και τις απάτες της. "Κρίση" λέμε χαϊδευτικά την απάτη. Και αντί να τους πάρουμε το παιχνίδι από τα χέρια τους, όπως κάνουμε στα μικρά παιδιά, τους δώσαμε να πάρουν μεγαλύτερο. Μεγάλο πλεόνασμα, διαπιστώνει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, στις τράπεζες. Και το προορίζουν για νέα παιχνίδια και όχι για την λιμοκτονούσα αγορά.
Τι κάνει ο φιλελευθερισμός για αυτή τη συμπεριφορά;
Είναι η "αδράνεια" και το δέος μπροστά στους ισχυρούς μέρος της θεωρίας των "ελεύθερων αγορών". Που ποτέ δεν ήταν και δεν θα είναι ελεύθερες.
Αν παρέμβει η κυβέρνηση, μέσω κρατικού πυλώνα -όπως τον λέει- θα είναι "κρατιστής" ο Παπανδρέου; Όταν έδιναν οι κυβερνήσεις στις τράπεζες χρήματα των φορολογούμενων δεν ήταν "κρατιστές";
Ας μη συνεχίσω.
Είναι άδικο για σας να επιμένετε να λιβανίζετε πεθαμένες και απατηλές θεωρίες.
Όσο για τον Παπανδρέου, μόνο ευχές για το καλό μας έχω.
Κατά τα άλλα, αν δεν έρθει σε ρήξη με τις ολιγαρχικές πολιτικές των Βρυξελών, με το "σύμφωνο σταθερότητας- βλακείας (όπως το απεκάλεσε κάποιος τυχαίος με βραβείο Νόμπελ)... Αν δεν συγκρουστεί με τον τρόπο που εκδίδεται και μοιράζεται το χρήμα, αν δεν απαιτήσει χάρισμα κρατικών χρεών, γιατί είναι προϊόν απάτης... Αν δεν χαρίσει χρέη στους πολίτες, όπως άλλοι χάριζαν χρήμα στους ισχυρούς... Αν δεν προχωρήσει στην εγκαθίδρυση δημοκρατίας, καλώντας και αναζητώντας άλλους σε συμμαχία, χρησιμοποιώντας τη δική του "διεθνή", θα αποτύχει. Κι όχι γιατί είναι ή δεν είναι κρατιστής ή "φιλελεύθερος".
Οι Κευνσιανές πολιτικές δεν αρκούν, χωρίς ρήξεις, με τα ψέματα της νέας θρησκείας, που εγκαθιδρύθηκε στις κοινωνίες τα τελευταία 30 χρόνια.
Παρένθεση: Ο Κέυνς επί 40 χρόνια δεν αποκαλείτο "κρατιστής". Εφεύρεση της οικονομικής ολιγαρχίας είναι η λέξη, όταν αποφάσισε να ολοκληρώσει το σχέδιο της για πλήρη άλωση των κοινωνιών, των κρατών και των υπερεθνικών οργανισμών. Και το πέτυχε, καταστρέφοντας.
Όπως δική της εφεύρεση είναι και το απάνθρωπο και αντικοινωνικό ιδεολογικό φληνάφημα του "νεοφιλελευθερισμού" ή "φιλελευθερισμού", όπως αρέσκεστε να αποκαλείτε.
Επίσης και τελειώνοντας, δεν σκοπεύω να εμπλακώ στις λογικές των "καταλληλότερων", όπως κάματε στην προηγούμενη ανάρτηση.
Είναι "θεωρίες" και πολιτικές πρακτικές, που συγκαλύπτουν το έλλειμμα δημοκρατίας.
Από αύριο, οι δημοσκοπήσεις θα δίνουν για τον "καταλληλότερο" τον Γιώργο Παπανδρέου!
Τον χτεσινό "Γιωργάκη".
Πέσατε και σ' αυτή την παγίδα.
Με περισσή εκτίμηση.

Ανώνυμος είπε...

Βρε Χαρη
( τι το θες το Χαριδημος ? Να θυμιζεις τον Καραγκιοζοπαιχτη...? )

αφου εισαι εκραικισμενος Αλβανος
( απο το Τσουκα ) τι κοπανας Πλατωνες & Τεληδες ...?

Αυτοι πεθαναν...

Εδω ειναι Μπαλκάνια...

Doc είπε...

Ποιος σου είπε, αγαπητέ Odyssey, ότι οι φιλελεύθεροι συμφωνούν με τη χρηματοδότηση των τραπεζών από τα χρήματα του φορολογουμένου? Από ποιον φιλελεύθερο το άκουσες αυτό?
Και ποιός σου είπε επίσης ότι μια τράπεζα που χρεωκοπεί κλείνει "αυτομάτως"?
Ποιος σου είπε, τέλος, ότι {Όταν έδιναν οι κυβερνήσεις στις τράπεζες χρήματα των φορολογούμενων δεν ήταν "κρατι-(κιστι)-στ(κ)ές"}; Τι λες? Ήταν φιλελεύθερες?
Α, και "τα ψέματα της νέας θρησκείας, που εγκαθιδρύθηκε στις κοινωνίες τα τελευταία 30 χρόνια", πως συμβαδίζει με το "ποτέ δεν ήταν και δεν θα είναι (!) ελεύθερες (οι αγορές)"?
Τελικά, τα ψέμματα της "νέας θρησκείας"- που στην Ελλάδα ανάθεμα αν τη γνωρίζει το 2% του πληθυσμού, άσε δε και για το αν εφαρμόστηκε ποτέ...- έφεραν την κρίση, ή οι ...μη υπάρχουσες "ελεύθερες αγορές"?

yannidakis είπε...

"καταχωρηση τσι μερας" για την Τεταρτη συμφωνα με την ομωνυμη λιστα του yannidakis live, η καταχωρηση σου τουτη.
Καληνωρίσματα :[

dimitris είπε...

Συμμερίζομαι όλες τις επιφυλάξεις σας. Ήταν και δικές μου, και γι' αυτό δεν ψήφισα ΠΑΣΟΚ στις 4 Οκτώβρη. Όμως βλέπω έναν αέρα αλλαγής κι οφείλω να πω ότι με κάνει αισιόδοξο.

Π.χ. το προσέξατε αυτό:
"Πρόσκληση για την πλήρωση των θέσεων των Γενικών και Ειδικών Γραμματέων
της Κυβέρνησης και των Γενικών Γραμματέων Περιφερειών"
Είναι επανάσταση για τα ελληνικά δεδομένα. Φυσικά θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε πόσο σωστά θα προσχωρήσει, αλλά σαν αρχή είναι εντυπωσιακό βήμα. Αν μάλιστα επεκταθεί (όπως προβλέπεται) και για όλες τις θέσεις διοικήσεων Νοσοκομείων, Ταμείων, Οργανισμών κλπ.. τότε θα έχουμε ένα τεράστιο βήμα εκσυγχρονισμού που θα είναι μοναδικό στη σύγχρονη ελληνική ιστορία.

Επίσης, επίσης σημαντικό, αν καταφέρει και αντισταθεί στις αφόρητες πιέσεις των ψηφοφόρων του για πάσης λογής ρουσφέτια, και στείλει στο σπίτι του τον οποιονδήποτε υπουργό του τολμήσει να ικανοποιήσει τέτοιες απαιτήσεις, τότε θα μιλάμε για τον πολιτικό του αιώνα.

Φυσικά υπάρχουν τα ακανθώδη μέτωπα της οικονομίας, της Παιδείας, της Υγείας κλπ., αλλά η εξασφάλιση καθεστώτος ευνομίας και αξιοκρατίας θα δώσει άλλον αέρα στην επίλυση όλων αυτών των προβλημάτων. Αρκεί να μην κάνει πίσω. Κανένα ρουσφέτι, όσο μικρό κι αν είναι, όσο «αιτιολογημένο» κι αν είναι. Μπορεί να χάσει 100-200 χιλ. ψηφοφόρους, αλλά θα κερδίσει 2 εκατομμύρια.